Kalp krizi, çoğunlukla % 50 ve daha az darlığa neden olan damar sertliği plaklarının yırtılması sonucu damar duvarında pıhtı oluşumunun yarattığı ani darlığın yol açtığı klinik tablodur. Aşırı çoğalmış damar duvarı hücreleri, inflamasyondan (iltihap) sorumlu hücreler ve bu hücreler içinde biriken kolesterolün oluşturduğu plak tarzında lezyonların doku ve organları besleyen damar duvarında bulunmasına damar sertliği denir. Darlık ciddiyetinden çok damar sertliği plağının içeriği önemlidir. Uzamış iltihap hücrelerinden zengin plaklar yırtılmaya daha fazla meyillidir.

Kalp krizi, damar sertliğinin olası ve en ciddi sonuçlarından biridir. Hızlı ilerleyen ve hayati tehlikesi olan bir süreçtir. Göğüs ağrısı en tipik belirtidir. Çoğu kimse, şikayetlerini başka türlü yorumlamaktadır. Bu dönemi sağ olarak atlatan hastalar ise tedavi için altın değerindeki ilk saatleri tedavisiz geçirerek tedavisi mümkün olmayan ciddi kalıcı kalp hasarlarına maruz kalmaktadır.

Sigara içimi, erkek cinsiyet, hipertansiyon, metabolik sendrom, şeker hastalığı, aile hikayesi, kan yağları yüksekliği önemli risk faktörleridir. Yapılan çalışmalar, erken dönemde (özellikle ilk 90 dakikada) balon stent uygulamasının pıhtı eritici ilaçlara üstün olduğunu göstermiştir.

Kalp krizinde ölümlerin % 65 i ilk 1 saatte meydana gelmektedir.

AMBULANS ÖNCESİ TEDAVİ

Ventrikül fibrilasyonu (Bir çeşit kalp durması) kalp krizi esnasında görülebilen ciddi ve en hayati ritm bozukluğudur. İlk 30 saniyede düzeltilirse % 85 oranında kalp yeniden çalışır. Bunun için kalabalık yerlerde (çarşı, fabrika, havaalanı vb) hiçbir sağlık personeline ihtiyaç olmadan kalbi yeniden çalıştıran AED cihazları geliştirilmiştir. 

AMBULANSTA TEDAVİ

Deneyimli sürücü, yeterli sağlik personeli, merkezle haberleşme yeteneği, uygun ve yeterli ekipman, uygun ve yeterli ilaçlar, hizli transport, kan basinci-nabiz takibi, kalp ritmi takibi, defibrilasyon yeteneği, yapilan müdahalelerin kaydı, merkezle iletişim önemli faktörlerdir. Ülkemizdeki 112 acil sağlık sistemi, son yıllarda personel sayı ve niteliğinin artırılması, teknik alt yapının güçlendirilmesi ve yeni ambulansların hizmete sunulması sonucu uluslararası standartlarda hizmet vermektedir. 

HASTANEDE TEDAVİ

Hastanede tedavi oluşan pıhtının kısa sürede eritilmesi (ne kadar erken yapilirsa o denli faydali) esasına dayanır. İlaçla eritme ve-veya balon-stent tedavisi ile eritme yöntemleri kullanılabilir. Yapılan çalışmalar, erken dönemde (özellikle ilk 90 dakikada) balon stent uygulamasının pıhtı eritici ilaçlara üstün olduğunu göstermiştir. Balon-stent tedavisi 7/24 saat esasına göre çalışan, hastaneye kısa sürede ulaşabilecek deneyimli bir ekiple mümkündür. Hastanin ağrisinin giderilmesi, gelişebilecek ritm bozukluklarına karşı yoğun bakımda takip, yapılması gerekli diğer işlemlerdir.

Pıhtının dışarı alınması (trombus aspirasyonu) yeni bir tedavi şeklidir. Pıhtının özel bir kateterle damardan geri çekilmesi esasına dayanır. Son yıllarda ülkemizde de başarı ile uygulanmaktadır.

HASTANE SONRASI TEDAVİ

Diyet ve egsersiz önerilerine uyulmalı, sigara mutlaka terkedilmeli, ilaçlar hekimin tarifine göre dikkatlice kullanılmalıdır. Periyodik kontroller aksatılmamalıdır.

Saygılarımla

Yorumlar